Trang CNN Business so sánh vụ cổ phiếu GameStop (GME) với chuyện anh chàng David nhỏ bé chống lại người khổng lồ Goliath. Trong đó, những nhà đầu tư cá nhân được xem như David, còn những nhà bán khống chuyên nghiệp ở Phố Wall được ví như Goliath.
———————————————————————————————————————————
Cuộc hội quân
Bắt nguồn từ một đề tài trên diễn đàn Reddit mang tên “Wallstreetbets” cập nhật tình hình tại thị trường chứng khoán Mỹ cho những nhà đầu tư cá nhân. Họ để ý đến GameStop – là một công ty bán lẻ các loại băng đĩa và thiết bị chơi game lâu đời tại Mỹ; và cổ phiếu này đang bị các quỹ đầu cơ bán khống (vị thế “vay mượn” các cổ phiếu để bán, với kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ sụt giảm và họ sẽ mua vào ở mức giá thấp hơn đó để trả lại, hưởng phần giá chênh lệch) mạnh.
Tính đến cuối năm 2019, hãng có lợi nhuận sau thuế âm tới gần 500 triệu USD; từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2020, do đại dịch Covid – 19, công ty phải đóng cửa tới 3,500 cửa hàng trên toàn nước Mỹ. Giá cổ phiếu của công ty sụt giảm chỉ còn hơn 4 USD/cổ phiếu vào giữa năm 2020. Vì vậy rất nhiều quỹ lớn thực hiện bán khống và đặt cược vào một viễn cảnh khá đen tối cho Gamestop, đó là phá sản.
Tuy nhiên với những người dùng Reddit, họ cho rằng các nhà đầu tư tổ chức đã lợi dụng tình hình bi đát của một công ty để kiếm lời và không chấp nhận để các quỹ thu lợi. Và khoảng 2 triệu thành viên tham gia vào chủ đề WallStreetbets đã mua vào cổ phiếu của Gamestop, khiến giá tăng với tốc độ phi mã. Chỉ trong vài ngày, GME đã được giao dịch với khối lượng kỷ lục, cùng với đó là giá cổ phiếu từ từ chỉ 2.8 USD lên tới hơn 300 USD. Thậm chí có những thời điểm, giá cổ phiếu đã chạm mốc 492.2 USD và làm cho những quỹ có vị thế bán khống (đặt cược vào giá cổ phiếu giảm) thua lỗ nặng nề.
“Người khổng lồ” khốn đốn
Hành động này đã gây ra hiện tượng “short squeeze” (bán non) – là một hiện tượng giá cổ phiếu tăng lên đột biến khiến những người đặt cược rằng giá sẽ giảm (bán khống) phải thực hiện biện pháp buộc phải mua vào để đóng trạng thái nhằm cắt lỗ.
Melvin Capital Management, một trong những quỹ bán khống mạnh nhất cổ phiếu GME, đã thua lỗ tới khoảng 30% giá trị danh mục và phải tái cơ cấu gần như ngay lập tức. Tổng cộng, tính đến ngày cuối cùng của tháng 1/2021, các quỹ đầu cơ có vị thế bán khống mất khoảng 20 tỷ USD, một con số khổng lồ. Ngoài ra, ghi nhận 1 ở 1 số quỹ đầu cơ, tổ chức bán khống cổ phiếu này đều phải cắt lỗ nặng nề.
Nền tảng giao dịch trực tuyến Robinhood giới hạn việc giao dịch đối với 8 cổ phiếu, đặc biệt riêng với GME, người dùng chỉ được mua tối đa 1 cổ phiếu nhằm để cổ phiếu của GME không thể tiếp tục tăng giá. Trong khi các quỹ vẫn có thể giao dịch bình thường thì những nhà đầu tư nhỏ lẻ lại bị đóng băng giao dịch.
Thực tế, trong những phiên giảm của GME, nhiều nhà đầu tư tổ chức với vị thế bán khống kiếm được những khoản tiền khổng lồ, hơn cả những người kiếm được tiền từ việc cổ phiếu này tăng giá. Nhưng sự việc lần này đã cho thấy, ít nhất trong ngắn hạn, nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ từ Reddit đã làm cho những gã khổng lồ trong giới đầu tư phải thực sự sợ hãi.
Nỗi lo biến động thị trường
Điều khiến nhà chức trách lo ngại là hiệu ứng GameStop có thể lây lan sang các cổ phiếu khác và nhiều tài sản khác, dẫn tới những biến động khó lường và đầy rủi ro.
“Các nhà đầu tư nhỏ lẻ là rất cần thiết cho sự vận hành cân bằng của thị trường chứng khoán, nhưng không ai mong muốn rằng nhóm này sẽ gây ra quá nhiều biến động phi lý trên thị trường”. Dù vậy, hiện tượng GameStop cũng tái khẳng định sự nổi lên mạnh mẽ của nhóm các nhà đầu tư F0 trong đà tăng chung của thị trường toàn cầu.
Bên cạnh đó, Dịch COVID-19 khiến chứng khoán trở thành kênh đầu tư hấp dẫn từ dòng tiền nhàn rỗi, đặc biệt là ở nhóm người trẻ. Theo Reuters, nền tảng giao dịch trực tuyến như Robinhood đã ghi nhận lượng nhà đầu tư cá nhân tăng kỷ lục trong năm qua; tại Việt Nam, cũng đã ghi nhận con số kỷ lục khi nhiều tài khoản cá nhân được mở trong thời kỳ này ở các công ty chứng khoán.
Nguồn: Tổng hợp
