Quan hệ Nhà đầu tư (IR – Investor Relations) là một lĩnh vực chưa có bề dày lịch sử. Tại Mỹ, IR cũng chỉ mới ra đời từ thập niên 40. Tuy nhiên, vai trò của nó trong thị trường tài chính đang trở nên ngày càng quan trọng.

IR không phải là PR cổ phiếu

IR không giống như PR. Nếu theo suy nghĩ theo kiểu logic giản đơn thì Quan hệ Công chúng (PR – Public Relations) là gây ấn tượng tốt với khách hàng nhằm tiêu thụ được sản phẩm, dịch vụ thì Quan hệ Nhà đầu tư (IR – Investor Relations) chắc hẳn là để… bán cổ phiếu càng nhiều càng tốt. Đây rõ ràng là cách nghĩ sai lệch, không chính xác nhưng trên thị trường có không ít người vẫn đang bị ảnh hưởng bởi định kiến này.

IR không phải là để tô vẽ nên một bức tranh huy hoàng giả tạo mà bản chất là cung cấp cho nhà đầu tư một cái nhìn hợp lý và chính xác nhất về thực trạng cũng như triển vọng của doanh nghiệp.

Việc kiêm nhiệm là không hợp lý. Ở khá nhiều doanh nghiệp, chuyên viên PR kiêm luôn việc của IR. Hoạt động IR còn rất mới ở Việt Nam và trong nhiều trường hợp được mặc định là một phần mở rộng của chức năng PR.

Chuyên viên PR có kỹ năng sử dụng phương tiện truyền thông cũng như cộng đồng để lan tỏa những câu chuyện về hàng hóa, dịch vụ một cách tốt nhất để thu hút sự chú ý của khách hàng cũng như nhà đầu tư tiền năng. Nhưng thị trường vốn không phải là nơi để tiếp thị sản phẩm của công ty. Bên cạnh đó, việc chào hàng trên thị trường tài chính được sử dụng các hình thức bị nhiễm từ PR, vốn có đặc tính quảng bá một nửa sự thật hay không đúng hoàn toàn sự thật, có thể khiến cộng đồng đầu tư bị mất niềm tin.

Vì vậy, IR phải được tách biệt khỏi PR thì mới có thể phát huy được hết vai trò và tác dụng của nó. Đội ngũ IR phải có sự hiểu biết về thị trường vốn, biết rõ vị thế của doanh nghiệp và xây dựng được niềm tin với nhà đầu tư.

Hiểu về IR thế nào cho đúng?

Định nghĩa về IR theo kiểu truyền thống. Theo Thomas M. Ryan và Chad A. Jacobs, hoạt động IR truyền thống bao gồm việc công bố thông tin cần thiết như báo cáo thường niên, báo cáo tài chính quý, báo cáo tài chính năm và một số hoạt động truyền thông như thông cáo báo chí hay các buổi đối thoại, gặp gỡ nhà đầu tư. Tuy nhiên, bạn không nên đóng khung suy nghĩ của mình trong những dòng định nghĩa.

Ở đây chúng ta gặp phải một vấn đề tương tự như khi mô tả chữ “marketing”. Không thể chỉ với vài mô tả là có thể nêu hết ý nghĩa của nó. Để làm được điều này nhiều khi phải mất cả một cuốn sách.

Theo các chuyên gia về IR, cách tiếp cận truyền thống là chưa đủ. Ngày càng có nhiều doanh nghiệp xếp IR ở tầm chiến lược hơn là hoạt động hành chính đơn thuần.

Một số hoạt động của bộ phận IR. Nguồn: Market Business News

IR là một quá trình tương tác liên tục. IR không phải là công việc cứng nhắc như nhiều người thường nghĩ. Nói một cách hình tượng, IR là một khái niệm “động” đòi hỏi sự chủ động cao với sự tương tác liên tục chứ không hề “tĩnh”.

Kinh nghiệm thực tế cho thấy nếu doanh nghiệp chờ đến khi có sự cố xảy ra mới giải quyết thì đã quá muộn. Doanh nghiệp phải có kế hoạch từ trước và chuẩn bị các phương án ứng phó trước khi các vấn đề nảy sinh và vượt quá tầm kiểm soát.

Đồng thời, quá trình truyền thông được thực hiện với cả hai chiều gửi và nhận. Công tác quan hệ nhà đầu tư không chỉ dừng lại ở khâu tổ chức các sự kiện, công bố thông tin về doanh nghiệp mà còn đòi hỏi sự tương tác hai chiều liên tục.

Tóm lại, nếu thiếu IR thì doanh nghiệp sẽ tự đánh mất cơ hội quảng bá hình ảnh của chính mình trên thị trường và không có cơ hội thu hút nhà đầu tư tiềm năng.

Vietstock